Sự phát triển của xã hội kéo theo sự phát triển của nền giáo dục. Điều đó đồng nghĩa với việc, thầy cô giáo phải là những người đầu tiên thay đổi. Giáo viên của thời 4.0 là những con người không chỉ “giỏi dạy” mà còn phải “giỏi học”.
Nhắc đến nghề giáo, người ta sẽ nghĩ đến những yếu tố cơ bản và bắt buộc như: bằng sư phạm, kinh nghiệm trong giảng dạy, và dĩ nhiên là sự kiên nhẫn. Tuy nhiên, với tốc độ phát triển nhanh chóng của internet, cùng sự kết hợp của công nghệ vào giảng dạy, giáo viên thời 4.0 cần phải phát triển đồng thời nhiều kỹ năng chuyên môn hiện đại với vốn kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm trong giảng dạy.
Sau đây là những kỹ năng chuyên môn của thế kỷ thứ 21 (kỹ năng hiện đại) mà mỗi giáo viên thời 4.0 cần sở hữu:
Thích ứng nhanh
Trong kỷ nguyên số, các giáo viên cần phải có sự linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh trong bất kì tình huống hay điều kiện nào mà họ phải đối mặt. Giáo dục Việt Nam đang có những bước chuyển mình tích cực, nhu cầu về một nền giáo dục tiên tiến ngày càng nâng cao. Do vậy, giáo viên hiện đại cần phải thích ứng nhanh để cập nhật các xu hướng và phương pháp giảng dạy hiện đại nhằm mang lại cho học sinh những sản phẩm giáo dục tốt nhất.
Một giáo viên thời 4.0 sẽ có khả năng tổ chức và chuẩn bị cho những “bất ngờ”. Họ luôn trong tư thế sẵn sàng, đón nhận và xử lý hiệu quả những tình huống hay vấn đề ngoài dự tính. Trong đợt đại dịch Covid – 19 vừa qua, mọi trường học đều đóng cửa, những hoạt động dạy học diễn ra trên skype, teamviewer, messenger,… thay vì trên lớp học. Giáo viên hiện đại đã chuẩn bị sẵn sàng những bài giảng có tính tương tác và các bài tập phù hợp, soạn sẵn các hướng dẫn bài học chi tiết và kỹ lưỡng để học sinh củng cố lại kiến thức sau khi học trực tuyến.
Hiểu biết về công nghệ
Công nghệ đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Chỉ trong năm năm qua, chúng ta đã chứng kiến nhiều tiến bộ vượt bậc của công nghệ. Mặc dù những phát triển này có thể khó theo kịp, nhưng đó là điều mà tất cả các giáo viên hiện đại cần phải làm. Những người thầy không chỉ cần hiểu công nghệ mới nhất mà còn phải biết công cụ kỹ thuật số nào phù hợp với học sinh, sinh viên của mình. Đó là một quá trình có thể mất thời gian nhưng sẽ có đóng góp đáng kể đến sự thành công của học sinh.
Thành thạo công nghệ là một trong những lợi thế của giáo viên hiện đại
Những ứng dụng học tập online, những phương pháp học mới, tất cả đều phục vụ cho một tiết học sinh động và hiệu quả.
Tự tin và giao tiếp tốt
Giáo viên giảng bài với phong thái tự tin sẽ luôn thu hút được sự chú ý lắng nghe của học sinh. Tự tin là chất xúc tác của sự thành công, tự tin chính là tin tưởng vào khả năng của bản thân để vượt qua những khó khăn và nắm bắt kịp thời những cơ hội để phát triển bản thân. Và điều quan trọng nhất là một giáo viên tự tin sẽ truyền cảm hứng và rèn luyện học sinh của mình trở thành những cá thể tự tin.
Khi bạn tự tin, khả năng giao tiếp và truyền đạt của bạn cũng sẽ được cải thiện. Hầu hết thời gian một ngày của giáo viên dùng để giao tiếp, không chỉ tương tác với học sinh mà phụ huynh và đồng nghiệp. Đối với giáo viên, khả năng giao tiếp tốt đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải nội dung bài học đến học sinh và có thể giải quyết những mâu thuẫn, các vấn đề phát sinh trong lớp học một cách hiệu quả.
Học tập trọn đời
Giáo viên hiện đại là những người không ngừng học hỏi – Ảnh: cô Nguyễn Thị Thanh Nghị – iSchool Ninh Thuận
Giảng dạy là một quá trình học tập trọn đời. Thế giới luôn thay đổi, cùng với công nghệ giảng dạy và giáo dục. Giáo viên chính là “đầu tàu” của ngành giáo dục, là những người trực tiếp đào tạo thế hệ trẻ, họ phải là người có tầm nhìn hướng ra thế giới. Nghĩa là phải có khả năng tự cập nhật kiến thức thường xuyên để truyền đạt lại cho học sinh những kiến thức hợp thời. Giáo viên thời nay không chỉ biết dạy, mà còn phải biết học, học cách đổi mới, học cách thấu hiểu,… Đây cũng chính là tố chất của một người giáo viên thành công.
Không ngừng sáng tạo
Một trong những công cụ hiệu quả mà giáo viên có thể sử dụng đó chính là trí tưởng tượng của mình. Giáo viên phải là những người sáng tạo và suy nghĩ độc đáo để kết nối học sinh, khơi dậy hứng thú của họ trong việc học tập. Giáo viên có thể tìm hiểu và lồng ghép học thuyết Đa trí tuệ – TS. Howard Gardner (Đại học Harvard) để tạo động lực học tập và xây dựng những bài tập kích thích khả năng sáng tạo cho học sinh.
Một giáo viên hiện đại sẽ sẵn sàng thử những điều mới lạ, từ các ứng dụng giáo dục đến các kỹ năng giảng dạy hay các thiết bị điện tử mới. Đổi mới không chỉ có nghĩa là thử những điều mới mà còn đặt ra những câu hỏi để khuyến khích học sinh “bước ra khỏi vùng an toàn” nhằm kích thích tư duy sáng tạo, khám phá những khả năng mới và phá bỏ rào cản của bản thân.
Giáo viên cũng cần vận dụng nhiều phương pháp khác nhau bằng cách học hỏi từ các chuyên gia, từ internet, từ đồng nghiệp hoặc thậm chí học sinh cũng chính là nguồn cảm hứng sáng tạo của thầy cô giáo.
Biết lắng nghe
Giáo viên hiện đại không chỉ là người thầy mà còn là người bạn đồng hành cùng các em học sinh trên hành trình chinh phục tri thức. Lắng nghe học sinh để thấu hiểu tâm tư, tình cảm các em để đưa ra lời khuyên. Song, để học sinh lắng nghe và tin tưởng vào những lời khuyên, giáo viên phải thuyết phục được họ bằng những lý lẽ logic. Lắng nghe những chia sẻ của học sinh cũng là cách để giáo viên tìm ra những phương pháp dạy học phù hợp cho nhiều đối tượng học sinh khác nhau.
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, chấp nhận sự khác biệt và sẵn sàng học hỏi từ học sinh sẽ tạo nên một người thầy toàn năng. Nhà giáo hiện đại phải luôn tâm niệm bản thân và học sinh là những người bạn đồng hành trên con đường chinh phục tri thức.
Thầy cô là những người bạn đồng hành cùng các em học sinh
Người dẫn dắt và truyền lửa
Một người giáo viên giỏi sẽ là người dẫn dắt tài ba và đưa học sinh đi đúng định hướng. Người dẫn đầu phải vạch ra “đích đến” cho người theo sau, tránh trường hợp họ “bị lạc” hoặc bỏ cuộc. Giáo viên có thể đưa ra những ví dụ về hình mẫu lý tưởng mà học sinh yêu thích hoặc chính họ là những tấm gương sáng để học sinh noi theo.
Khả năng dẫn dắt tốt sẽ tạo nên một người thầy giỏi
Những người thầy hiện đại sẽ là người “trao quyền” cho học sinh của mình để họ trở thành những nhà phản biện, luôn đổi mới, sáng tạo, thích nghi, linh hoạt và sẵn sàng theo đuổi đam mê. Giáo viên “trao quyền” cho học sinh để họ tự giải quyết vấn đề, tự định hướng, tự phản ánh và tự làm chủ bản thân.
Giáo viên là những người có khả năng truyền cảm hứng, một người thầy tốt sẽ đào tạo ra các thế hệ học sinh xuất sắc. Giáo viên mang đến cho học sinh những công cụ để thành công, không chỉ trong trường học mà còn trong cuộc sống.
GIA KHÁNH
